باهوش ترین پادشاه ایران که بود

تاریخ ایران فراز و فرود های بیشماری را از سر گذرانده است. همچنین تجربه پادشاهی افراد هوشمندی را داشته که در نوع خود بی بدیل بوده اند و در برهه ای از زمان خوش درخشیدند. یکی از این پادشاهان نادر شاه افشار بنیانگذار سلسله افشاریان بود. فردی که به دلیل نبوغ نظامی او، برخی از مورخان او ناپلئون ایران  یا اسکندر دوم توصیف کرده اند و عنوان باهوش ترین پادشاه ایران در عرصه جنگی را به او تخصیص داده اند. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا با باهوش ترین پادشاه ایرانی بیشتر آشنا شویم و برگه ای ارزشمند از تاریخ و تمدن ایرانی را وروق بزنیم و همچنین با پیوستن به ما میتوانید به کتابخانه صوتی تاریخ ما دسترسی داشته باشید و تاریخ را جور دیگری لمس کنید….

زندگی نامه نادرشاه

نادرشاه در دستگرد در طایفه قره‌لو از افشارها، ایل نیمه‌کوچ‌نشین در خراسان، استانی در شمال شرقی امپراتوری ایران به دنیا آمد. پدرش که یک دهقان فقیر بود، در حالی که نادر هنوز کودک بود درگذشت. طبق افسانه ها، نادر و مادرش توسط غارتگران قبایل ازبک یا ترکمن به عنوان برده برده شدند، اما نادر موفق به فرار شد. او زمانی که هنوز پسر بود به گروهی از راهزنان پیوست و در نهایت رهبر آنها شد. او تحت حمایت سران افشار درجات را طی کرد و به یک شخصیت نظامی قدرتمند تبدیل شد. نادر با دو دختر باباعلی بیگ یکی از سرداران محلی ازدواج کرد.

اقدامات هوشمندانه نادرشاه

نادر در دوره ای از هرج و مرج در ایران پس از شورش افغان ها که شاه سلطان حسین ضعیف را سرنگون کرد و عثمانی ها و روس ها قلمرو ایران را برای خود تصرف کردند، به قدرت رسید. نادر قلمرو ایران را دوباره متحد کرد و مهاجمان را از بین برد. او چنان قدرتمند شد که تصمیم گرفت آخرین اعضای سلسله صفوی را که بیش از 200 سال بر ایران حکومت می کردند، خلع کند و خود در سال 1736 شاه شود. لشکرکشی های او یک امپراتوری بزرگ ایرانی را ایجاد کرد که برای مدت کوتاهی ایران ، افغانستان کنونی را در بر می گرفت. پاکستان، بخش‌هایی از منطقه قفقاز و بخش‌هایی از آسیای مرکزی، اما هزینه‌های نظامی او تأثیر مخربی بر اقتصاد ایران گذاشت. نادرشاه به عنوان “آخرین فاتح نظامی بزرگ آسیایی” توصیف شده است. او با بازگرداندن اعتبار ایران به ویژه به عنوان یک قدرت جایگزین در منطقه برای امپراتوری بزرگتر عثمانی شناخته می شود. از یک سو، شکست او از امپراتوری مغول به انگلیسی ها اجازه دادتا نیم قرن آینده بر هند تسلط یابد. از سوی دیگر، احیای حیثیت پارسی به جانشینان او کمک کرد تا استقلال سیاسی خود را حفظ کنند.

سیاست دینی

نادر اصلاحات مذهبی را نیز پیشنهاد کرد. صفویان اسلام شیعه را مذهب دولتی ایران معرفی کرده بودند. نادر معتقد بود که این امر باعث تشدید درگیری با امپراتوری عثمانی که سنی بود، شده است. ارتش خود او نیز ترکیبی از مسلمانان سنی و شیعه بود. او می‌خواست که ایران شکلی از دین را بپذیرد که برای سنی‌ها قابل قبول‌تر باشد و پیشنهاد کرد که ایران به احترام امام ششم شیعیان جعفر الصادق، آن را «جعفری» بپذیرد . او برخی از اعمال شیعه را که مخصوصاً برای اهل سنت توهین آمیز بود، ممنوع کرد، مانند لعن و نفرین سه خلیفه اول. نادر امیدوار بود که «جعفریت» به عنوان مکتب پنجم (مذهب) پذیرفته شود.از اسلام سنی و اینکه عثمانی ها به پیروانش اجازه می دهند به حج یا زیارت به مکه که در قلمرو آنها بود بروند. در مذاکرات صلح بعدی، عثمانی ها از اعتراف جعفریت به عنوان مذاهب پنجم خودداری کردند، اما به زائران ایرانی اجازه دادند که به حج بروند . نادر علاقه مند به کسب حقوق ایرانیان برای رفتن به حج بودبخشی از آن به دلیل درآمدهای حاصل از تجارت زیارتی است. هدف اصلی دیگر نادر در اصلاحات مذهبی خود تضعیف بیشتر صفویان بود، زیرا اسلام شیعی همواره عنصر اصلی حمایت از این سلسله بوده است. او پس از اینکه شنیده شد از صفویان حمایت می کند، ملاهای ارشد ایران را خفه کردند. از جمله اصلاحات او، معرفی چیزی بود که به نام کلاه نادری معروف شد. این کلاه چهار قله بود که نماد چهار خلیفه اول بود.

سیاست های داخلی

نادر سیستم ضرب سکه ایران را تغییر داد. او سکه های نقره ای به نام نادری ضرب کرد که برابر با روپیه مغول بود. نادر سیاست پرداخت حقوق سربازان بر اساس تصرف زمین را متوقف کرد. او نیز مانند اواخر صفویان عشایری را اسکان داد. نادرشاه شاهسونان، یک گروه عشایری ساکن در اطراف آذربایجان را که نامشان به معنای واقعی کلمه «شاه دوست» است، به یک کنفدراسیون قبیله ای تبدیل کرد که از ایران در برابر عثمانی ها و روس ها دفاع می کردند. علاوه بر این، تعداد سربازان تحت فرمان خود را افزایش داد و از تعداد سربازان تحت کنترل قبیله ای و استانی کاسته شد.